پرورش و نگهداری گل و گیاهان از گذشته مورد توجه وعلاقه جوامع بشری بوده و بصورت های مختلف در باغها، خیابان ها، درون منازل و حتی بصورت مناظر و طبیت در آثار هنری و ادبی مورد استفاده قرار گرفته ولیکن امروزه با توجه به افزایش رو به رشد جمعیت، مشغله ها و گرفتاری های مردم، عدم وجود فضا و امکانات کافی برای ایجاد یک باغجه بویژه در محیط های آپارتمانی و صرف وقت و حوصله زیادی برای پرداختن به این امر و نگهداری و مواظبت از گیاهان توسط علاقمندان به طبیعت کاسته و یا بعضاً وجود نخواهد داشت اما از آنجایی که زندگی با گیاهان بویژه زینتی سبب آرامش روح و روان انسان می گردد و اصولاً با توجه به بررسی های انجام گرفته ثابت شده است که وجود گیاه در هرمکانی سبب افزایش راندمان کار شده و افرادی که در چنین محیطی شادابتر و سرحالتر از افرادی هستند در مکانهای فاقد گیاه کار می کنند. در این میان به موازات پیشرفت روز افزون سطح فرهنگ جوامع بشری از حجم اعتقادات خرافاتی کاسته شده و قدرت بشر نیز فزونی می یابد تا بطور فزاینده ای از حقایق هستی آگاهی یابد گیاهان بویژه گل حقیقی موجود در همه عصرها بوده است و اهمیت و قابلیت استفاده از آن در چند دهه اخیر روشن تر و عملی تر شده است. بطوری که امروزه نقش گیاهان در زندگی انسان آنچنان نمایان است که می توان گفت زندگی انسان بدون گل وجود نخواهد داشت لذا جهت حفظ وبهره گیری از اثرات مهم گیاهان بویژه گل در زندگی اجتماعی با توجه به اینکه ایجاد فضای سبز و یا باغچه بویژه در محل سکونت هر انسانی میسر نمی باشد ایجاد تراریوم برای رسیدن به این اهداف می تواند یک روش ایده آل باشد.
تاريخچه تراريوم
تراریوم در لغت به معنی باغ شیشه ای است که اولین بار توسط یک پزشک جراح انگلسی بنامNatanail Ward در سال ۱۸۲۹ ایجادشد. البته این کار کاملاً اتفاقی بود و طی یک تجربه ای که هیچ ربطی به باغبانی نداشت دکتر وارد آن را کشف کرد. در واقع او می خواست پرورش دادن و تغییر و تحول پیله ای پروانه را امتحان نماید اما متوجه شد که آلودگی هوای حاصل از کارخانه های لندن که نزدیک منزلش بود مانع از رشد آنها می شود در طی دوره مشابهی دکتر وارد چرخه زندگی پروانه ها را در شرایط طبیعی مورد بررسی قرار داد به این شکل که او شفیره پروانه ای را در یک ظرف مربای قرار داد و سپس مقداری خاک درون آن ریخت بعداز چند هفته دکتر وارد یک گیاه درون آن مشاهده کرد و این گیاه از بذری که درون خاک حاصل شده بود او فهمید وقتی گیاه رطوبت را از طریق سطح برگهایش از دست می دهد رطوبت روی دیواره شیشه تجمع می یابد و شکل آب در آمده و مجدداً به کف ظرف برمی گردد این چرخه پایدار باران Cycle) (Rain درون ظرف ، یکسری شرایط ایده ال برای رشد کامل و سالم گیاه فراهم می کند. دکتر وارد فهمید که این پدیده امری ضروری برای بازگشت مقداری از آب به گیاه برای جلوگیری از خشک شدن آن است و بعد از گذشت چند هفته گیاه بدون هچگونه مراقبتی به رشد خود ادامه داد وی نیز دو باغ شیشه ای (تراریوم) کوچک تهیه کرد که در آن سرخس و نوعی گیاه از خانواده غلات کاشته بود و آنها را با کشتی به سیدنی استرالیا فرستاد و در طول سفر که به مدت هشت ماه به طول انجامید و علیرغم تغییرات فاحش درجه حرارت در طول سفر گیاهان به خوبی رشد کردند و صحیح و سالم به استرالیا رسیدند و مجدداً در شرایط مشابهی آنها را به لندن باز گرداند و بیش از یکصد و پنجاه سال پیش این ظروف برای رشد و جابجایی گیاهان مورد استفاده قرار می گرفتند و امروزه نیز خیلی از خزانه داران، باغبانها و گیاه بازان از این ظروف برای کشت گیاهان استفاده می کنند و بیشتر جنبه تزئینی دارد.
تعريف تراريوم
ترایوم عبارت است از محیطی برای پرورش و نگهداری گیاهان و یابه عبارت دیگر محیطی برای ایجاد ریز اقلیمی با رطوبت بالا برای گیاهان که اکثراً بومی جنگل های مرطوب جنوب و مرکز آمریکا و جنوب شرقی آسیا و آفریقا هستند و عملاً سازگار با هم نیز می باشند و در یک ظرف سربسته رشد می کنند گفته می شود.این محیط با توجه به ویژگیهای یک گلخانه که فضای مرطوب و ایده آلی برای رشد گیاه فراهم می کندطراحی شده است و با توجه به ابعاد آن امکان قرار دادن انواع و اقسام گلها و گیاهان را در اندازه های کوچک و بزرگ در کنار فراهم می کندو چون رطوبت در آن در یک چرخه حفظ می شود به توجه بسیار کمی نیاز دارد پرورش و نگهداری گل وگیاه در این محیط نه تنها به خاطر زیبایی صورت می گیرد بلکه دارای فواید عملی و علمی نیز می باشد از این محیط می توان برای سبز کردن بذر گیاهان مختلف مثل سبزیجات استفاده کرد به این صورت که در داخل آنها به این صورت که در داخل آنها قطعه ای کاغذ از نوع کاغذ های خشک کن و یا قسمتی از یک پوشه غیر روغنی که می تواند رطوبت را رد خود نگه دارد قرار دادو سپس با افزودن مقداری از آب بذر مورد نطر را روی آن کاشت و بعد از آن ظرف راکه واقع محیط مناسب و مساعدی جهت زشد گیاه مورد نطر فراهم آورده را باید در محلی گرم و نسبتاً روشن در حالیکه درب آن را بسته است قرار داد و پس از جوانه زدن گیاه را بایدبه محل اصلی انتقال داد.
از تراریوم می توان برای انواع گیاهانی که در محیط طبیعی منازل امکان نگهداری از آنها امکان ندارد استفاده نمود و از طرفی این شیوه مناسبی برای آموزش رشد گیاهان و نحوه اثر متقابل بین گیاه ومحیط به دانش آموزان باشد استفاده از تراریوم بجای یک دسته گل که اصولاً مردم در مناسبت های مختلف بعنوان هدیه به همدیگر می دهند جایگزین خوبی باشد زیرا ار یک طرف بسیار زیبا و طراحی جذاب آن می تواند چشم گیر باشد و از طرف دیگر ماندگاری و دوام بیشتری داشته باشد.
● ظروف تراریوم:
بطور کلی ظرف مورد استفاده جهت محیط تراریوم دونوع باز و بسته است و اصولاً مواردی که می توان به آن اشاره نمود شامل آکواریوم ، پارچ دهان گشاد ، تنگ ماهی ، شیشه مربا ویا ظروف شیشه ای بدون استفاده در طرح و شکلهای گوناگون می باشد. در یک تقسیم بندی ساده با توجه به شکل ظروف مورد استفاده به سه دسته یا گروه ذیل تقسیم کرد:
▪ محفظه های چهارگوش
▪ جامها و محفظه های دهان گشاد و ظروف گرد
▪ بطری ها و ظرفهای که دهانه تنگ دارند و کشت گیاهان درآنها به سختی انجام می گیرد و نیازی به در پوش ندارد.
اندازه گیاه عامل مهمی برای اتنخای ظروف می باشد از طرفی ظرف انتخابی باید اجازه نفوذ نور کافی به داخل جهت استفاده گیاه در فرآیند فتوسنتز را بدهد.شیشه هاش مات و رنگی گزینه های خوبی نخواهد بود و در صورتی که از شیشه های رنگی استفاده می شود حداقل سعی کنید شیشه های انتخابی کمرنگ باشد ودر ضمن از گیاهان سایه دوست استفاده شود هرچند در این محیط گیاهان جالبی با این شرایط رشد نخواهندیافت.دقت شود ظرف انتخابی ترک یا خراشیدگی نداشته باشد و قبل از استفاده استرلیزه شود که این امر با آب داغ یا مایع شوینده میسر می شود و اگر ظرف انتخابی درب درا است دقت شود که درب آن مانع ورود و خروج آب شود.بطور کلی ظروف چهار گوش برای تراریوم عالی بوده و کاشت در آنها به دلیل سهولت انجام کار بسیار مناسب است این ظروف دهان گشاد ترین ظرفها برای تراریوم می باشند و اندازه آنها برحسب سلیقه ، نوع کار ، فضا و اندازه گیاه متفاوت می باشد ازطرفی وقتی این ظروف مانند تنگ ماهی ، جامهای دهانه گشاد ویا حبابهای شیشه ای به تراریوم تبدیل می شوند منظره جالبی به خود می گیرند و در واقع اینگونه ظرف ها عمدتاً به خاطر داشتن یک انحنا در قسمت میانی جای کافی برای رشد گیاهان جوان دارند.استفاده ازظرفهای دهانه تنگ یا بطریهای دارای فضای مناسب به دلیل سختی کاشت گیاه درون آنها و معدود و محدود بودن گیاهان و همچنین تنگی درب ورودی به اندازه ظروف دهانه گشاد مرسوم نیستند.
ابزار ووسايل مورد نياز
▪ قیف: از قیف برای ریختن خاک و یا ذغال یا سنگریزه به داخل ظرف شیشه ای باید استفاده کرد.قیف از جنس پلاستیکی، فلز و یا مقوایی مناسب است اگر دهانه ظرف شیشه ای باریک باشد یا برای جلوگیری از کثیف شدن اطراف شیشه می توان با استفاده از قیف خاک را به داخل شیشه ریخت.
▪ بیلچه: برای کاشت از بیلچه یا یک قاشق غذاخوری یا مرباخوری باید استفاده کرد. درواقع از بیلچه یا قاشق برای ایجاد حفره درون خاک برای کاشت گیاه استفاده می شود.
▪ انبرک یا چنگک: برای نگهداشتن گیاه ضمن کاشت به کار می رود. با انبرک می توان گیاهان تیغ دار خانواده کاکتوس ها را در سوراخی که داخل خاک ایجاد شده کاشت.
▪ کوبه خاک: بعد از کاشت گیاه در داخل ظرف شیشه ای، بایستی خاک اطراف گیاه را کوبید تا ریشه ها بعد از آبیاری جابه جا نشوند. در محفظه های دهان گشاد با انگشت می توان خاک اطراف ریشه را محکم کرد ولی در ظروف گردن باریک از کوبه بایستی استفاده کرد. کوبه می تواند یک قطعه چوب که چوب پنبه به انتهای آن متصل است باشد.
▪ گیره: برای جمع آوری آشغال های ته محفظه از گیره باید استفاده کرد.
گیره به صورت های یک نی بامبو که دارای شکافی در انتها باشد و یک تکه چوب با سر تیز که در زاویه شکاف قرار داده و آن را با یک نخ یا بند نایلونی می بندند.
– یک گیره با بازوی بلند مانند پنس هایی که در داروخانه ها به کار می رود.
– وسیله گردگیری و تمیز کردن: قسمت خارجی ظرف شیشه ای را با یک پارچه نمناک تمیز و قسمت داخل شیشه را با یک قلم موی نقاشی یا مقداری پنبه که به میله وصل است می شود تمیز کرد.
گونه هاي مناسب جهت ايجاد تراريوم
در تراریوم انتخاب گیاه از اهمیت زیادی برخوردار می باشد لذا گیاهانی که رشدشان سریع نیست بهترین انتخاب هستند. از طرفی در نظر گرفتن مواد غذایی و نیازهای گیاهی ازجمله آب ، نور،وغیره… وسازگاری گونه های انتخابی نباید فراموش شود. با این وصف انتخاب گیاهان با ارتفاع ، شکل و رنگ متفاوت منظره ای زیبایی ایجادمی کند .
برای کاشت گیاهان گوشتی از انواع سدوم ها کراسولا (نازها) انواع آگاو، سانسوریا، آلوئه ورا، کالانکوا جهت کاشت داخل تراریوم استفاده کنید.
گیاهان کاکتوس شامل اکینو کاکتوس، سرئوس ها، هاوریتا، آستروفیتوم، کاکتوس پیرمرد، اشوریا، اپونتیا، مامیلاریا، کاکتوس های پیوندی و کاکتوس ها و گیاهان گوشتی به آب کم نیاز دارند.
آبیاری این گیاهان در تابستان هفته ای یک بار و در زمستان هر ۱۵ روز یا بیست روز یک بار است.
● گیاهان استوایی و علفی شامل
▪ بنفشه آفریقایی
▪ پیرومیا
▪ آگلئونما
▪ کالادیوم
▪ پاپیتال
▪ اسپاتی فیلوم
▪ برگ بیدی
▪ سینگونیوم
▪ فیلودندرون
▪ حسن یوسف
▪ پیله آ
▪ بگونیا
▪ فیتونیا
▪ رز مینیاتور
شمعدانی این گیاهان به نور متوسط و آبیاری متوسط نیاز دارند. میزان آبیاری ماهی دو بار است.
● گیاهان جنگلی
سرخس ها به نور زیاد و رطوبت زیاد احتیاج دارند ولی ریشه های آنها نباید مستقیماً در آب باشد.خزه ها نیز به رطوبت زیاد و نور متوسط نیاز دارند.کاکتوس ها و گیاهان گوشتی را نمی توان کنار گیاهان علفی کاشت.
درختان مناسب در تراریوم های بسیار بزرگ
درختان بزرگ را که به صورت بن سای یا مینیاتور درآورده اند می توان درون تراریوم ها یا ظروف شیشه ای کاشت. از جمله درخت سرو، کاج، بلوط و صنوبر مینیاتوری.
● گیاهان پوششی
از این گیاهان به عنوان روپوشی خاک استفاده می شود تا همراه دیگر گیاهان زیبایی باغ شیشه ای را کامل کنند. گیاهانی که برای این منظور مناسب هستند شامل فیکوس خزنده، هلکسین، شبدر و انواع خزه ها می شود.
آماده سازي، تهيه بستر و ساخت تراريوم
بستری که برای تراریوم تهیه می شود بسیار اهمیت دارد در واقع اگر بستر مناسبی انتخاب شود کشت موفقیت آمیزی حاصل نمی شود بنابراین باید دانست گیاهانی که با یکدیگر متفاوتند ممکن است به خاک مشابهی احتیاج داشته باشندبه همین جهت باید گیاهانی را که از جهت مختلف باهم
فرق دارند در گروهایی دسته بندی کرد که از لحاظ خاک احتیاجات یکسانی دارند.
خاکی که برای تراریوم انتخاب می شود از چندین لایه تشکیل شده که هر یک شرح داده می شود.
▪ مواد زهکشی:
لایه زیرین به اندازه ۱ الی ۳ سانتیمتر شامل سنگ ریزه های درشت و یا حتی تیله خرده است .این لایه برای زهکش استفاده می شود زهکش خوب برای کمک به خروج آب اضافه از محیط اطراف ریشه بسیار مهم است و نیز ایجاد تعادل بین هوا و آب ظرف کمک کند. آب اضافی اطراف ریشه در تراریوم ها باعث جلوگیری از جذب اکسیژن از هوای خاک خواهد شد و اگر زهکش در یک تراریوم وجود نداشته باشد یا مناسب نباشد گیاه زرد خواهد شد و نهایتاً می میرد که علت آن کمبود اکسیژن و وجود آب اضافه است.زهکش در تراریوم می تواند با سنگ شکسته ها ، سنگ ریزه ها ،قطعات شکسته سفال و غیره … ایجاد شود البته می توان با شن های رنگی طرحهای زیبایی به زهکش داد که به هنر تزئین شن می گویند. در ظرفهای کوچک بهتر است لایه های زهکشی حذف شود ولی باید توجه داشت که آب به میزان لازم به گیاه داده شود تا از جمع شدن آب در خاک جلوگیری به عمل آید.از سنگهای مرمری و آهکی به هیچ وجه استفاده نشود زیرا بعداز مدتی آهک آنها در آب حل شده و پس از مدتی خاک قلیایی می شود.بزرگترین خطر برای گیاهان کاشته شده درظروف شیشه ای احاطه شدن ریشه ها توسط آب است که وجود زهکش در این زمینه اهمیت خود را بخوبی نشان می دهد.
▪ لایه جداکننده:
هدف ازاین لایه که روی لایه زهکش قرار می گیرد جلوگیری از مخلوط شدن خاک با زهکش است بهترین مواد مورد استفاده برای این لایحه خزه اسفاگنوم است زیرا از برگها و ساقه های استریل تشکیل شده است که خود وسیله ای برای سالم نگه داشتن بستر ار بیماریها و آفات می باشد.البته گاهی از پشم شیشه ، صفحه های پلاستیکی مشبک و خزه معمولی استفاده می شود و تنها اشکال این مواد این است که پس از مدتی پوسیده می شوند.
▪ پودر زغال :
این لایه که روی لایه جداکننده قرار می گیرد با هدف گرفتن بوی تراریوم است که منشاء این بوها عمدتاً باکتریها هستند که اجزای موجود در بستر را تجزیه می کنند و این عمل باعث تولید ترکیبات بودار می شود.
▪ مخلوط خاک:
یک مخلوط خاک که در سطح لایه پودر زغال پخش می شود که اصولاً خاکی برای این کار مناسب است که برای طیف وسیعی از گیاهان در درون تراریوم بتوان استفاده کرد. یک مخلوط خاک مناسب معمولاً خاک گلدانی است که از دوقسمت خاک لومی ، یک قسمت موادآلی ، یک قسمت پرلایت باغی تشکیل شده است.قابل ذکر است که مخلوط برای دسته های مختلف گیاهان قدر مختلف خواهد بود بعنوان مثال خاک مناسب برای کاکتوسها و گیاهان گوشتی مخلوطی از خاک لومی ، مواد آلی ، پرلایت و شن درشت و یا در قسمت خاک برگ و یک قسمت سنگریزه می باشدو یا خاک مناسب برای گیاهان جنگلی مخلوط خاک لومی و مواد آلی ، پرلایت باغی یا دو قسمت خاک برگ و یک قسمت ماسه و دو قسمت تورب است.از طرفی خاک مناسب برای گیاهان گرمسیری می تواند به دو شکل تهیه شود.یک شکل آن از دوقسمت خاک شنی و یک قسمت تورب ویک شکل دیگر از دوقسمت خاک باغچه ، یک قسمت تورب و یک قسمت ماسه.
یکی از مهمترین قسمتهای تهیه خاک استریل کردن آن است علت انجام این عمل حذف بذور علفهای هرز و زودودن خاک از وجود قارچها و بیماریهاست که احتمال وجودشان در خاک می رود.برای استریل کردن خاک باید تدریجاً خاک را بصورت لایه های نازک در یک ظرف مسطح پهن کرد و در آون در درجه حرارت ۱۸۰ فارنهایت برابر ۸۲ درجه سانتیگراد به مدت ۳۰ دقیقه نگه داشت.
گاهی ممکن است استفاده از خاکبرگ استفاده شود که اولاً باید کاملاً پوسیده باشد ثانیاً برای استریل کردن آن کافی است که بسته های پلاستیکی را به صورت دربسته به مدت ۳۰ دقیقه در آب جوش قرار داده و سپس استفاده شود.استفاده از بستر های تجاری نیز در تراریوم خوب بوده و در صورتی که مقدار مواد بستری که استفاده می شود کم باشد بهتر است ا زاین بستر ها استفاده شود. این خاک ها که در گلفروشیها و فروشگا های کشاورزی به فروش می رسند معمولاً ضد عفونی شده هستند و علاوه بر این چون ترکیب مناسبی از خاکبرگ وخاک باغچه و غیره… در آنها وجود دارد هم مختلفند و هم ماده غذایی لازم برای گیاه در آنها وجود دارد.
باید توجه داشت که نباید در تراریوم های در بسته از کود استفاده کرد چون وقتی که کود تجزیه می شود گاز آمونیوم حاصل شده و ایم گاز باعث سوختن گیاه و نهایتاً مرگ ناگهانی گیاه را در بردارد.اصولاً عدم موفقیت بسیاری از تراریوم ها در نتیجه کود بیش ازاندازه می باشد و در نظر داشتن این نکته که کمتراز یکسال بعد از کاشت برنامه ای برای کود دادن نباید داشت حائز اهمیت است.اگر گیاهان به زرد گرائیدند و یا قدرت رشدشان بدون هیچ دلیلی مشخصی کم شود دادن کود سبکی که بصورت محلول با آب است به نسبت ۱به۴ گیاهان خانگی موثر می باشد. پس از کاشت گیاهان را با اسپری آبیاری کرده که در این صورت برگهای آنها تمیز نیز می شود.
طرز تهيه تراريوم:
مرحلۀ اول: ظرف مورد نظر ار انتخاب کرده، آنرا تمیز و خشک می کنیم. یک لایه سنگریزه داخل ظرف می ریزیم. سعی می کنیم مقدار بیشتری از سنگریزه ها به یک سمت دیواره ظرف متمایل باشند. این کار به زهکشی بهتر کمک می کند. زهکشی مناسب ضروری است رای اینکه مطمئن شویم که خاک بیش از حد اشباع نشود که باعث شود ریشه پوسیده شود و گیاه شما از بین برود. میزان مواد زهکشی بستگی به اندازه و شکل ظرف دارد. با توجه به اندازۀ ظرف شما می توانید که لایه 1 اینچی از مواد را در ته ظرف پخش کنید، بطوریکه تمام ظرف را بپوشاند. (کوچکترین حالت) برای ظرفهای عمیق یا بزرگ حتی لایه ای تا 3 اینچ نیز ممکن است مورد استفاه قرار بگیرد. گاهی قبل از لایه سنگریزه، لایه نازکی از خزه در ته ظرف قرار می دهند.
مرحلۀ دوم:
برای جذب بوهای ناخوشایندی که موقع آبیاری ایجاد می شود لایه نازکی از زغال روی لایه سنگریزه های می ریزیم.
مرحلۀ سوم:
قرار بودن یک لایه مواد غیر طبیعی روی زهکش لایه ای را ایجاد می کند که از فرو نشستن خاک و از بین رفتن توانایی آن برای زهکشی جلوگیری می کند. مواردی مثل پارچه های پرده ای فایبر گلاس، جورابهای زنانه نایلونی یا پرده دور انداختنی، موارد خوبی هستند. چون دارای خلل و فرج کافی برای عبور آب هستند که هم خاک و ذرات را نگه می دارند و هم زود فاس نمی شوند. گاهی از خزه اسفاگنوم نیز به این منظور استفاده می شود. مرحلۀ چهارم: به مقدار کافی خاکی تمیز و استرلیزه شده که تقریباً 5/1 تا 4/1 حجم ظرف را پر می کند، اضافه می کنیم. برای دادن جلوه بیشتر به تراریوم، خاک را بطور مسطح در ظرف نمی ریزیم، بلکه آنرا شیبدار و تپه مانند می ریزیم تا گیاهان در سطوح مختلف قرار گیرند. خاک را از پشت به سمت جلو شیبدار کنید. معمولاً اختلاق سطح بین خاک جلو خاک عقب 1 تا 2/1 اینچ می باشد. اگر چه، اگر تراریوم دایره ای است، شما می توانید سطح صافی را برای کشت داشته باشید. می توان از خاکهای گلدانی بسته بندی شده که استرلیزه هم هستند استفاده کرد یا اینکه از مخلوط خاک باغچه و پیت ماس محیط کشت را تهیه کرد. خاک باید نرم، دارای زهکشی خوب و بدون کود باشد. برای تراریوم نواحی گرمسیری با گیاهان شاخ و برگدار، یک قسمت خاک، یک قسمت پیت ماس و یک قسمت پرلیت استفاده کنید. اگر شما می خواهید یک باغ کاکتوس ایجاد کنید از خاک زبر که از یک قسمت خاک و یک قسمت شن تشکیل شده است استفاده کنید. برای از بین بردن عوامل بیماری زا در خاک تهیه شده می توان به روش زیر عمل کرد: ابتدا خاک را مرطوب کرده و در سینی بزرگ پهن کنید. سپس آنرا تحت دمای 200 درجه فارنهایت به مدت 20 دقیقه قرار دهید. هر 5 دقیقه یکبار نیز خاک را به هم بزنید. به این ترتیب خاک استرلیزه خواهد شد. خاک ورد استفاده تان را قبل از استفاده مورد آزمایش قرار دهید، به این صورت که آنرا با دست فشار دهید، اگر به راحتی فشرده شود مقداری پرلیت و وری کولات برای کمک به زهکشی به خاک اضافه کنید. خاکی که به تراریوم اضافه می شود نسبتاً خشک باشد، در غیر اینصورت به دیواره ها می چسبد. خیلی از اوقات خاک می تواند با طراوت شود به وسیله بریدن لایه بالایی خاک و اضافه کردن خاک تازه.
مرحله پنجم: بعد از تهیه محیط کشت و قرار دادن در ظرف، نوبت به انتخاب و کاشت گیاهان می رسد. دنبال گیاهانی باشد که رشد کم و برگهای کوچک داشته باشند. برای تهیه تراریوم،گیاهانی باید انتخاب شوند که علاوه بر دارا بودن شاخ و برگ زیبا، رشد کندی داشته باشند. همچنین توانایی تحمل رطوبت زیاد هوا و خاک، و نور کم را هم داشته باشند. ما در تراریوم گیاهانی را می توانیم پرورش دهیم که به درجه رطوبت بالایی،نیاز دارند. که در غیر اینصورت در هوای خشک خانه این گیاهان از بین می روند. تعدادی از گیاهانی که می توان از آنها در تهیه تراریوم استفاده کرد عبارتند از : کالاته آ، پیرومیا، سرخس، فیتونیا، پتوس، کاماادورا، سارانتا، کراسولا یا گیاهانی مثل بنفشه، توت فرنگی وحشی و … کاکتوس، گیاهان گلدار گرمسیری یا یک ترکیب از گیاهان رنگارنگ برای استفاده در تراریوم مناسب هستند. گیاهان به رشد پیوسته و آرام نیاز دارند، همچنین باید توانایی همزیستی با گیاهان همراهشان را در شرایط یکسان داشته باشند. هرگز از ترکیبی از گیاهان که نیازهای رشد مختلفی دارند استفاده نکنید. گیاهانی را انتخاب کنید که از لحاظ واریته، اندازه، بافت و رنگ احتیاجاتشان مشابه یکدیگر باشد. بهتر است گیاهانی مورد استفاده قرار بگیرند که از لحاظ اندازه مناسب برای ظرف انتخاب شده باشند. گیاهانی که دارای رشد کم هستند به دستکاری و نگهداری کمی نیاز دارند. اگر شما می خواهید که توجه بیشتری به آنها داشته باشید می توانید گیاهانی که رشد بیشتری دارند را آزمایش کنید. آنها به تربیت بیشتر و مداوم نیاز دارند اما شما می توانید تنوع بیشتری در تراریوم خود داشته باشید. اگر ظرف تراریوم طوری است که تمام سطوح شفاف بوده و دارای دید است باید گیاهان بزرگتر را نزدیک به مرکز کاشت.اما اگر فقط 2 یا 3 سطح آن دیده می شود، گیاهان بلند تر باید در قسمت دیواره پشتی جای داده شوند . ترتیب گیاهان را بوسیله حرکت آنها در داخل ظرف (اگر دهانه ظرف بزرگ باشد)یا محل بازی که اندازه آن مشابه تراریوم باشد تعین کرد . گیاهان نباید خیلی نزدیک هم کاشته شوند،بلکه باید فضای کافی برای هر کدام از آنها در نظر گرفته شود.گیاه باید طوری مستقر شود که پایه گیاه همسطح سطح بالای خاک باشد . اجازه ندهید که پایه گیاه بالاتر از سطح خاک قرار گیرد. گیاهان گرمسیری و جنگلی در تراریوم بسته ویا دریچه دارمورد استفاده قرار بگیرد.گیاهان آبدار و شاداب در ظرفهای باز مورد استفاده قرار بگیرد . بسیار مهم است که گیاهان فاقد حشره یا بیماری باشند .هر برگ آسیب دیده یا زرد یا هر برگی که نشان از آسیب حشره یا بیماری دارد را فوراً جا به جا کنید.اگر بیماری برای شما دارای اهمیت است گیاهان را در یک بسته پلاستیکی برای دو هفته قبل از کاشت در تراریوم قرار دهید، اگر بیماری وجود داشته باشد روی شاخ و برگ و ساقه نمایان می شود. سریعا گیاه را در ظرف بکارید، تا ریشه های بدون حفاظ خشک نشوند . وقتی در یک ظرف با دهانه عریض کشت می کنید از قاشق برای در آوردن خاک استفاده کنید. اگر از ظرفی با دهانه باریک استفاده می کنید باید روشی برای قرار دادن گیاه در تراریوم ایجاد کنید. برای وارد کردن نباتاتی که ریشه آنها بزرگ است آنها را داخل کاغذ یا پارچه پیچانده و فرم می دهند . از یک انبر بلند و باریک یا چوبی که انتهای آن سیم حلقوی بسته شده است استفاده کنید. با این چوب چاله را قبل از کاشت حفر کنید و بعد از کاشت چاله را پر کنید و اطراف آن را به آرامی فشار دهید . ک چوب بلند که انتهای آن یک چوب پنبه قرار دارد وسیله مناسبی برای محکم کردن خاک اطراف گیاه است . بر خلاف باغ لازم نیست که ریشه ها را شل و نرم کنید. در تراریوم نمی خواهیم که گیاهان رشد سریع داشته باشند و باقی ماندن ریشه ها به صورت گلوله ای متراکم باعث می شود که رشد گیاهان آهسته باشد .
مرحله ششم : بعد از کاشت گیاهان، می توان تراریوم را با استفاده از تخته سنگ، چوب شکسته، خزه و چیزهای دیگر تزئین کنیم. با این عمل یک دنیای کوچک زندگی گیاهی ترسیم می شود. مرحله هفتم : ظرف را با در پوش یا سینی شیشه ای بپوشانید. در این مرحله ارتباط با محیط قطع می شود و جنگل بارانی مینیاتوری ایجاد می شود .
مرحله هشتم : هر گیاهی را که شروع به پوسیدگی می کند جابجا کنید . پوسیدگی معمولاً در اثر رطوبت زیاد بوجود می آید. اگر این اتفاق در تراریوم بسته بیفتد در پوش را حرکت دهید تا ظرف خشک شود. تراریوم بسته را در هفته اول بعد ازکاشت در نظر بگیرید. در این زمان غالباً بیماریها شروع می گردد. هر برگی که می میرد یا گیاهی که شروع به پوسیدگی می کند باید سریع از بین برود قبل از اینکه مشکل به سایر گیاهان نیز سرایت کند. در بیشتر حالات، بعد از چند هفته تراریوم استقرار پیدا می کند و خطر بیماری ها کاهش پیدا می کند . نظارت خود را برای برگهایی که می افتد و یا هر قسمتی از گیاه که دچار پوسیدگی می شود ادامه دهید.
عدم موفقیت بسیاری از تراریوم ها در نتیجه کود بیش از اندازه می باشد . کمتر از یک سال بعد از کاشت برنامه ای برای کود دادن نداشته باشید .اگر گیاهان به زردی گراییده شوند و با قدرت رشدشان بدون هیچ دلیل مشخصی کم شود، کود سبکی که به صورت محلول با آب است به نسبت 4/1 گیاهان خانگی داده شود
توصيههاي مهم:
پس از کاشت، گیاهان را با اسپری آبیاری کرده، که در این صورت برگهای آنها نیز تمیز می شوند. آبیاری شدید باعث از بین رفتن گیاهان می شود. هیچگاه آب را به طور مستقیم روی تراریوم نریزید، زیرا محلی برای زهکشی که آب از آن خارج شود وجود ندارد. آب به مقداری اضافه کنید که فقط خاک مرطوب شود. هیچگاه آب جمع شده در زیر لایه سنگریزه نداشته باشید. زیرا آب باعث خواهد شد که ریشه گیاه دچار پوسیدگی شود. وقتی که کناره های ظرف خشک هستند و هیچ رطوبتی در کناره ها آشکار نیست،مقدارکمی آب اضافه کنید . اگر در اثر آبیاری زیاد فضای داخل ظرف مه آلود شود ،در ظرف را بر می داریم تا آب اضافی تبخیر شود، سپس در ظرف را می گذاریم . وقتی که گیاهان برای اولین بار در تراریوم کاشته می شوند، تراریوم شروع به ایجاد آب و هوای مناسب گیاه می کند. گیاهان رطوبت را از برگهایشان از دست می دهند که روی شیشه متمرکز می شود و دوباره به خاک بر می گردد. این چرخه باعث می شود که تراریوم برای مدتها احتیاج به آبیاری نداشته باشد. در تراریوم های بسته فاصله آبیاری می تواند 1 ماه یا بیشتر باشد. در بیشترین حالت، به آبیاری در هر دو هفته یک بار نیاز دارید، که این به شرایط بستگی دارد .
تراریوم را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید. اجازه تابش مستقیم باعث افزایش درجه حرارت داخل تراریوم می شود و باعث سوختگی گیاه خواهد شد . تراریوم را در جایی قرار دهید که نور غیر مستقیم کافی داشته باشد. پشت پنجره های شمالی بهترین مکان خواهد بود بیشتر گیاهان که برای تراریوم مناسب هستند به نور بیش از اندازه نیاز ندارند، اما مقدار نور باید خوب باشد اگر تراریوم در محلی قرار دارد که نور در آنجا پایین است، نور مصنوعی اضافه کنید. یک لامپ w 100 در داخل تراریوم و یا لامپ فلوراسنت بالای تراریوم می تواند مفید باشد. در جایی که نور بیرونی ضعیف است، نور مصنوعی را 16 تا 18 ساعت در روز داشته باشید.
برای اینکه گیاهان بر اثر نور به یک سمت خم نشوند باید جای ظرف را هر چند وقت یک بار تغییرداد و جهت آن را نسبت به نور عوض کرد.
● هماهنگی رنگ و بافت گیاهان
گیاهان دارای برگ های روشن تر را باید در مجاورت برگ های تیره تر، برگ های باریک تر را در مجاورت برگ های پهن تر، گیاه با برگ های نوک تیز را در مجاورت گیاه برگ گرد، برگ های با بافت مشخص را در مجاورت برگ هایی با بافت نامشخص قرار داد.گیاهان پررشد در کنار گیاهان کندرشد نباید قرار گیرند.
گیاهان مناطق مدیترانه ای را نباید در کنار گیاهان بیابانی کاشت. گیاهان گوشتی را می توان کنار کاکتوس ها کاشت چون هر دو به آب کم و نور زیاد احتیاج دارند.برای تأمین نور مورد نیاز چنانچه دسترسی به نور طبیعی وجود نداشته باشد از نور مصنوعی، چراغ های فلورسنت آفتابی و مهتابی باید استفاده کرد. نویسنده : احسان کاوسی پور
فهرست منابع :
1 . روش نگه داري زيباتر گلها و گياهان در منزل از مهندس محمد جواد پاكدل
2 . كتاب باغباني عمومي نوشته مهندس منوچهر جوكا
3 .
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
Current ye@r *
Leave this field empty
Copyright © 2010 Dlbook Team