بخش دوم – تغييرات ماده
مواد تغيير مي كنند: مواد مختلف يعني عنصرها، تركيب ها و مخلوط ها هميشه به يك صورت باقي نمي مانند و ممكن است تغيير كنند و مي دانيم كه همه مواد از نظر رنگ، حجم، بو، سختي و نرمي با هم متفاوتند و علي رغم اين تفاوت ها پاره اي از مواد به هم شبيه اند.
شباهت هاي مواد عبارتند از : 1- همه مواد حجم دارند. 2- همه مواد وزن دارند. 3- ماده ي تشكيل دهنده همه مواد جرم آنها را تشكيل مي دهد. 4- همه مواد از مولكول تشكيل شده اند. 5- مولكول همه مواد از ذرات كوچك تري به نام اتم تشكيل شده است.
متغير فيزيكي و تغيير شيميايي در بعضي تغييرات، جنس ماده عوض نمي شود، يعني ماده به ماده ديگري تبديل نمي گردد. به اين گونه تغييرات، تغييرات فيزيكي گفته مي شود. مانند تبخير آب و ذوب شدن يخ. در گروهي ديگري از تغييرات، خاصيت هاي ماده به كلي تغيير مي كند. يعني يك ماده به ماده ديگري تبديل مي شود. به چنين تغييراتي تغييرات شيميايي گفته مي شود. مانند پختن غذا، زرد شدن برگ درختان.
رجوع به ادامه مطلب
تغيير فيزيكي (آزمايش جوشانده آب، يخ زدن آب در فريزر) وقتي آب بخار مي شود، مولكول آن تغيير نمي كنند، بلكه فاصله آنها از هم زياد مي شود و مولكول ها در هوا پراكنده مي شوند تبخير، يك تغيير فيزيكي است. اما اگر نان را روي حرارت بگيريم تا سياه شود، ديگر نان نيست بلكه تغيير شيميايي كرده و ماده ديگري به وجود آمده و مولكول هاي نان تغيير نكرده اند. آهن يك عنصر است. اگر يك وسيله آهني را در هواي مرطوب بگذاريد، دچار تغيير شيميايي مي شود زيرا در هوا، اكسيژن وجود دارد. اين ماده كه در اثر اين تغيير شيميايي به وجود آمده رنگ آهن ناميده مي شود كه به آن اكسيد آهن مي گويند. اكسيد آهن يك تركيب است. براي اينكه ماده اي تغيير كند مدتي زمان لازم است كه گاه مي توان مدت آن را پيش بيني كرد.
پرسش هاي بخش 2 در جاي خالي كلمات مناسب بنويسيد.
1- تغيير رنگ و بوي مواد غذايي براي ما مضر است. 2- در تغيير شيميايي مواد، جنس آن عوض مي شود. 3- براي اينكه ماده اي تغيير كند بايد زماني از آن بگذرد. 4- نام علمي زنگ آهن اكسيد آهن است. 5- دوره آب در طبيعت، نتيجه تغييرات فيزيكي است. 6- هر نوع سوختن مواد يك تغيير شيميايي است.
سؤالات تشريحي 1- مواد از چه ساخته شده اند؟ و به چه حالت هايي وجود دارند؟
از مولكول ساخته شده اند و به حالت هاي جامد، مايع و گاز هستند.
2- تركيب چيست؟
وقتي اتم هاي تشكيل دهنده ي ماده اي يكسان نباشد به آن ماده تركيب مي گوئيم.
3- از مواد زير كدام تركيب و كدام عنصر است؟
آب: تركيب سنگ: تركيب اكسيژن: عنصر چوب: تركيب نقره: عنصر شيشه: تركيب
4- مواد در چه خواصي مشترك هستند؟
همه مواد وزن، حجم و جرم دارند.
5- در چه صورت ماده تغيير فيزيكي پيدا مي كند؟
در صورتي كه مولكول هايش تغيير نكند و به ماده ديگري تبديل نشود.
6- عنصر در اثر تغيير دما تغيير فيزيكي پيدا مي كند يا تغيير شيميايي؟
تغيير فيزيكي پيدا مي كند. يعني به ماده ديگري تبديل نمي شود فقط تغيير حالت مي دهد.
7- وقتي غذا فاسد مي شود چگونه تغييري در آن ايجاد مي شود؟
تغيير شيميايي ايجاد مي شود.
8- وقتي شير فاسد مي شود و مي برد چه تغييري صورت مي گيرد؟
تغيير شيميايي پيدا مي كند
9- اكسيد آهن چيست؟
تركيبي است از اكسيژن و آهن كه به آن زنگ آهن هم مي گوئيم و به رنگ قهوه اي است و به محكم بودن آهن نيست.
10- فرق آهن و اكسيد آهن چيست؟
آهن عنصر است و اكسيد آهن تركيب. آهن خاكستري رنگ استولي اكسيد آهن قهوه اي و محكم است.
بخش سوم – ماشين ها
آموختيم كه وقتي جسمي را مي كشيم يا حركت مي دهيم، به آن نيرو وارد مي كنيم و بدون وارد كردن نيرو، نمي توانيم اجسام را به حركت در آوريم. تعداد نيرويي كه براي انجام كارها ي مختلف صورت مي گيرد با هم فرق دارد.
بشر براي انجام و حركت اجسام سنگين از فكر خود بهره مي گيرد تا از وسيله و ابزاري بهره برد كه بتواند هر كاري را آسان تر انجام دهد. ابزاري كه استفاده از آنها باعث مي شود تا كارها آسان تر انجام شود ماشين ناميده مي شود. ماشين ها ممكن است ساختماني پيچيده داشته باشند و يا ساختماني ساده داشته باشند مانند قرقره، سطح شيب دار، اهرم و غيره.
اهرم چيست؟ اهرم ها نوع ديگري از ماشين هاي ساده هستند كه با آنها مي توانيم كارها را آسان تر انجام دهيم. با كمك اهرم مي توان چيزهاي سنگين را آسان تر جابه جا كرد. اهرم ها شكل هاي مختلف دارند. در بسياري از ابزارها و وسايل كه ما استفاده مي كنيم نوعي اهرم وجود دارد مانند اله كلنگ. هر اهرم سه قسمت دارد: 1- تكيه گاه 2- قسمتي كه به آن نيرو وارد مي كنيم 3- قسمتي كه اهرم بر جسم نيرو وارد مي كند. تكيه گاه ممكن است بين دو قسمت ديگر قرار گيرد. به طور كلي در وسايل مختلف محل تكيه گاه تغيير مي كند.
سطح شيب دار: سطح شيب دار نيز ساختمان ساده اي دارد كه با استفاده از نيروي كشش زمين اجسام سنگين را به طرف پائين مي كشد. نوعي سطح شيب دار سُرسُره است.
ماشين چيست؟ به وسايلي مانند اهرم و سطح شيب دار كه انجام دادن كارها را آسان تر مي كند ماشين گفته مي شود. بعضي ماشين ها ساده اند مثل قرقره، پيچ گوشتي و غيره. ساختمان بعضي از ماشين ها پيچيده است. هر ماشين از به هم پيوستن ماشين هاي ساده صورت مي گيرد. مانند ماشين لباسشوئي و چرخ گوشت.
ماشين ها نيروي خود را از كجا به دست مي آورند؟ گفتيم كه براي به حركت در آوردن اجسام نيرو لازم است. گاهي اين نيرو را توسط انسان تأمين مي كنند مانند كارگري كه سطل پر از قير را به بالا مي برد. و گاهي تنها نيروي ماهيچه ما كافي نيست به همين دليل بايد به فكر منابع ديگر نيرو باشيم.
استفاده از انرژي الكتريكي انرژي الكتريكي از مهم ترين انرژي هاست. به وسيله اي كه انرژي الكتريكي را به انرژي حركتي تبديل مي كند موتور الكتريكي مي گويند. اگر موتور الكتريكي را به جريان برق وصل كنيم مي تواند اجسام را به حركت در آورد. مانند آرميچر، چرخ گوشت و سشوار فيزيك موتور الكتريكي است.
پرسش هاي بخش 3 در جاي خالي كلمات مناسب بنويسيد.
1- هر چه طول سطح شيب دار كم تر باشد، براي بالا بردن جسم نيروي بيشتري نياز داريم. 2- ما از انرژي الكتريكي براي توليد نور و گرما و حركت استفاده مي كنيم. 3- همه وسايل الكتريكي داراي موتور الكتريكي نيستند. 4- از موتورهاي الكتريكي ساده مي توان به آرميچر اشاره کرد. 5- پس اگر نيرو نداشته باشيم نمي توانيم اجسام را به حركت در آوريم. 6- يكي از انرژي هايي كه در ماشين پيچيده مورد استفاده قرار مي گيرد، انرژي الكتريكي است.
سؤالات تشريحي 1- در چه صورت جسمي كه ساكن است حركت مي كند؟
وقتي كه به آن نيرويي وارد شود.
2- ماشين چيست؟
به وسايلي كه انجام دادن كارها را براي ما آسان مي كند ماشين گفته مي شود.
3- اهرم چيست و از چه قسمت هايي ساخته شده است؟
ميله اي است كه از آن براي بالا بردن اجسام استفاده مي شود. تكيه گاه قسمتي كه بر آن نيرو وارد مي كنيم. قسمتي كه اهرم بر جسم نيرو وارد مي كند.
4- كدام قسمت از بدن ما مانند اهرم كار مي كند؟
بازوها هنگام برداشتن بار سنگين، استخوان هاي پا هنگامي كه با پا در توپ حركت ايجاد مي كنيم. در تمام اين حركات مفصل ها مثل تكيه گاه اهرم هستند و استخوان ها مثل ميله هاي اهرم عمل مي كنند.
5- سطح شيب دار چگونه حركت دادن اجسام را آسان مي كند؟
به وسيله نيروي كشش زمين اجسام سنگين را به طرف پائين مي كشد.
6- ماشين هاي ساده را نام ببريد؟
قرقره ها، اهرم ها و سطح شيب دار.
7- در ساختمان ماشين هاي پيچيده چه چيزهايي استفاده مي شود؟
از چرخ دنده ها و قطعه هاي گوناگون فلزي و ماشين هاي ساده.
8- موتورهاي الكتريكي را شرح دهيد؟
وسيله اي است كه با جريان برق كار مي كند و انرژي الكتريكي را به حركت تبديل مي كند.
9- در چه صورت مي توانيم موتور الكتريكي قوي تري بسازيم؟
هر چه تعداد سيم پيچ ها بيشتر باشد، موتور الكتريكي قوي تري درست مي شود.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
Current ye@r *
Leave this field empty
Copyright © 2010 Dlbook Team